VPN, çevrim içi gizliliği artırmak için kullandığımız bir araç gibi görünse de doğru seçilmediğinde verilerinizi, kimliğinizi ve güvenliğinizi doğrudan tehlikeye atabilir. Özellikle ücretsiz, kaynağı belirsiz veya denetimsiz birçok VPN hizmeti; veri toplama, reklam satma, IP sızdırma ve zararlı yazılım ekleme gibi ciddi güvenlik riskleri barındırıyor. Bu rehberde, kesinlikle uzak durmanız gereken VPN türlerini, tüm detaylarıyla ve gerçek kullanıcı riskleri üzerinden açıklıyoruz.
VPN’ler dijital dünyada gizliliği korumak için yaygın şekilde kullanılan araçlar haline geldi. Kullanıcıların büyük bölümü; “IP adresimi gizlesin, verimi korusun, izlenmemi engellesin” diyerek VPN kuruyor. Ancak bilinenin aksine, piyasadaki VPN’lerin çok büyük bir kısmı tam tersi etki yaratıyor:
- Trafiği gizlemek yerine kaydediyor,
- Anonimlik sağlamak yerine IP’yi sızdırıyor,
- Güvenlik sunmak yerine zararlı yazılımlar içeriyor,
- Hız sağlamak yerine veriyi reklam şirketlerine satıyor.
Kısacası yanlış VPN seçimi, VPN kullanmaktan daha tehlikeli olabiliyor.
Özellikle popüler uygulama mağazalarında milyonlarca indirme alan ücretsiz VPN’lerin önemli bir bölümünde; agresif veri toplama politikaları, şüpheli şirket bağlantıları, zayıf şifreleme sistemleri ve kullanıcıları suistimal eden gizli izinler bulunuyor.
Bu nedenle bir VPN indirirken, sadece “hızlı”, “ücretsiz” veya “popüler” olması yeterli bir kriter değildir.
Gerçek güvenlik; şeffaflık, teknoloji, şirket yapısı ve bağımsız denetimle sağlanır.
Aşağıda, “kesinlikle uzak durmanız gereken VPN türlerini”, yani güvensiz ve riskli VPN’leri belirleyen tüm işaretleri; ayrıntılı, teknik ve pratik bir liste hâlinde bulacaksınız. Öncesinde ise en güvenilir VPN servislerine göz atabilirsiniz. Tablomuzda yer alan VPN servislerinde en ufak sorunla karşılaşmayacaksınız.
Güvenli Olmayan VPN’leri Nasıl Tanırsınız? Uzak Durmanız Gereken Tüm İşaretler
Güvensiz VPN’ler çoğu zaman kendilerini “hızlı”, “sınırsız” ve “tam koruma” vaatleriyle gizler. Ancak perde arkasında, gizlilik yerine veri toplama, güvenlik yerine zayıf altyapı, hız yerine reklam odaklı tasarım bulunur. Aşağıdaki maddeler, bir VPN’i yüklemeden önce mutlaka dikkat etmeniz gereken tüm risk işaretlerini en detaylı hâliyle ortaya koyar.
-
Tamamen ücretsiz olan, gelir modeli açıklanmayan VPN’ler:
Ücret talep etmeyen bir VPN’in sunucu, bant genişliği, yazılım geliştirme ve güvenlik maliyetlerini karşılaması imkânsızdır. Bu hizmetler ancak bir şekilde para kazanıyorsa ayakta kalabilir; bu da genellikle gizli veri toplama, kullanıcı trafiğini reklam ağlarına satma, uygulamaya gömülü takip kodları ekleme veya kullanıcı cihazını proxy ağına çevirme gibi güvenlik dışı yöntemlerdir. Ücretsiz VPN’lerin çok büyük bir kısmı, “yüksek hız”, “sınırsız veri” gibi cazip vaatlerle kullanıcı toplar, ardından tüm ağ davranışınızı reklamcılara aktarır. Bu VPN’lerin önemli kısmı aynı zamanda düşük seviyeli şifreleme, özensiz protokol yönetimi ve IP sızıntılarıyla bilinir. -
“No-logs” dediği hâlde gizlilik politikasında belirsiz ifadeler kullanan VPN’ler:
Bir VPN’in gerçekten kayıt tutmaması, gizlilik politikasında açık, net ve teknik olarak detaylandırılmış bir şekilde belirtilmelidir. “Bazı teknik veriler”, “gerekli durumlarda paylaşabiliriz”, “hizmet kalitesini artırmak için minimal loglar” gibi ifadeler; IP adresi, cihaz bilgisi, bağlantı zamanı veya DNS istekleri gibi kritik verilerin saklandığı anlamına gelir. Bu kayıtlar; dış baskı, devlet talepleri veya ticari anlaşmalar sonucu kolayca üçüncü taraflarla paylaşılabilir. Yani VPN takma adınız değil, tam kimliğiniz üzerinden tüm trafiğinizi açığa çıkarabilir. -
Bağımsız bir güvenlik veya no-logs denetiminden hiç geçmeyen VPN’ler:
Son yıllarda güvenilir VPN’lerin büyük bölümü düzenli olarak üçüncü taraf güvenlik ve gizlilik denetimlerinden geçmektedir. Bu denetimler; sunucu mimarisini, log tutma davranışını, şifreleme yapısını ve uygulama güvenliğini inceleyen profesyonel raporlardır. Hiç audit yapılmamış VPN’ler; ya denetim masrafından kaçınır ya da şeffaf olmak istemez. Denetim yoksa, şirketin “sıfır log” iddiasının doğruluğu tamamen sizin iyi niyetinize bırakılmıştır. -
Şirket sahibi, geliştirici ekibi veya operasyon merkezi belirsiz olan VPN’ler:
Bazı VPN uygulamalarının web sitesinde şirket adı, adresi, yöneticileri veya geliştirici ekibi yer almaz. Bu kasıtlı bir karartmadır. Bu tip uygulamaların büyük bölümü; offshore şirketlere, reklam odaklı mobil ağlara veya veri aracılarına bağlıdır. Sahiplik zinciri ne kadar belirsizse, verilerinizin nasıl kullanıldığını takip etmek de o kadar zordur. Gerçek bir VPN şirketi, kim tarafından yönetildiğini açıkça belirtmek zorundadır. -
Eski, güvensiz veya modası geçmiş protokoller kullanan VPN’ler:
PPTP veya L2TP/IPsec gibi yıllar önce kırılmış veya zayıf bulunan protokolleri hâlâ aktif olarak sunan VPN’ler, modern tehditlere karşı savunmasızdır. Bu VPN’ler IP sızıntılarına, DNS kaçaklarına, zayıf şifrelemeye ve trafik analizi saldırılarına açıktır. Güvenilir bir VPN; WireGuard, OpenVPN gibi gelişmiş protokolleri sunmalı, veri bütünlüğünü koruyan modern şifreleme standartlarını kullanmalıdır. -
Veri sızıntısı veya güvenlik skandalı geçmişi olup bunu şeffaf şekilde açıklamayan VPN’ler:
Her teknoloji şirketi hata yapabilir; önemli olan hatanın nasıl yönetildiğidir. Bir VPN geçmişte kullanıcı verilerini sızdırdıysa ama bunu gizlediyse, geç açıkladıysa veya önemsizmiş gibi davranıyorsa bu büyük risk işaretidir. Güvenilir şirketler; hataları derhâl duyurur, teknik rapor sunar ve güvenlik mimarisini yeniler. Gizleyenler ise genellikle benzer sorunları tekrar yaşar. -
Gerçek dışı vaatlerle agresif pazarlama yapan VPN’ler:
“%100 anonimlik”, “asla izlenmezsiniz”, “tam güvenlik garantisi”, “sizi görünmez yapar” gibi iddialar teknik olarak imkânsızdır. İnternette %100 anonimlik yoktur. Bu tip vaatler sunan VPN’ler genellikle kullanıcı psikolojisini hedef alır ve gerçekte sundukları güvenlik oldukça düşüktür. Ayrıca bitmeyen indirim geri sayımları, sahte yorumlar ve affiliate spam içerikleri kullanan markalar da bu kategoriye girer. -
Mobilde gereksiz ve tehlikeli izinler isteyen VPN uygulamaları:
Bir VPN uygulamasının rehberinize, mikrofonunuza, SMS’lerinize, konumunuza veya kameranıza erişim istemesi teknik olarak gereksizdir ve ciddi risk oluşturur. Bu izinler genellikle reklam SDK’ları, veri toplama yazılımları veya kötü niyetli bileşenlerden kaynaklanır. VPN uygulaması yalnızca ağ trafiğini yönlendirmeye ihtiyaç duyar; geri kalan bütün izinler tehlike sinyalidir. -
Uzun süredir güncelleme almayan, desteği zayıf veya tamamen terk edilmiş VPN’ler:
Güvenlik araçları sürekli güncel tehditlere uyum sağlamak zorundadır. Aylarca hatta yıllarca güncelleme almayan VPN uygulamaları; yeni güvenlik açıklarına karşı savunmasız kalır. Ayrıca bu uygulamalar genellikle küçük, dağılmış veya artık aktif olmayan geliştirici ekipler tarafından yapılmıştır. Teknik destek alamamak, yaşadığınız sorunların çözümsüz kalması anlamına gelir.
Güvenli VPN Seçmek İçin Bilmeniz Gerekenler
VPN seçimi, internette gizlilik ve güvenlik isteyen herkes için kritik bir karardır. Ancak piyasada yüzlerce VPN bulunuyor ve bunların önemli bir kısmı, kullanıcıyı korumak yerine tam tersine riske atıyor. Ücretsiz olması, popüler görünmesi, çok indirilmesi veya “süper hızlı” olması bir VPN’i güvenilir yapmaz. Gerçek güvenlik; teknolojik altyapı, şirket şeffaflığı, bağımsız denetim ve dürüst politikalar üzerine kurulur.
Bu rehberde listelenen işaretler, bir VPN’in neden tehlikeli olabileceğini anlamanı sağlar. Bir VPN bu maddelerden birkaçına bile uyuyorsa, büyük olasılıkla uzak durulması gereken bir hizmettir.
Unutma: Yanlış VPN, hiç VPN kullanmamaktan daha riskli olabilir.
Hızlı Kontrol Listesi: Bu Şartları Karşılamayan VPN’lerden Uzak Durun
Okuyucuya pratik rehber niteliğinde bir özet:
-
VPN tamamen ücretsizse ve gelir modeli yoksa → Güvenme.
-
“No-logs” diyor ama gizlilik politikasında belirsizlik varsa → Riskli.
-
Hiç bağımsız güvenlik denetimi yapılmamışsa → Riskli.
-
Şirket sahibi, adresi veya geliştiriciler gizleniyorsa → Tehlikeli.
-
Eski protokoller (PPTP, L2TP/IPsec) sunuyorsa → Güvensiz.
-
Daha önce veri sızıntısı yaşayıp bunu sakladıysa → Uzak dur.
-
Gerçek dışı vaatlerle “%100 anonimlik” diyorsa → Uzak dur.
-
Mobilde kamera, rehber, mikrofon gibi gereksiz izin istiyorsa → Kesinlikle yükleme.
-
Uygulama uzun süredir güncelleme almıyorsa → Kullanma.
Bu kriterler, güvenli VPN seçimi için en temel korunma adımlarıdır.
